Alimento: Veel bedrijven zoeken naar manieren om ziekteverzuim terug te dringen.
Rik: Vroeger zagen sommige werkgevers het welzijn van hun personeel niet meteen als hun verantwoordelijkheid. Er was toen ook geen gebrek aan sollicitanten. Maar nu is de arbeidsmarkt krap en moedigt de overheid bedrijven aan om alle arbeidscapaciteiten optimaal te benutten.
Een warm-zakelijk gesprek
Alimento: Hoe pakken organisaties dit het best aan?
Rik: Gemiddeld is een medewerker twee keer per jaar ziek. Als een medewerker herhaaldelijk afwezig is in een lopend jaar, voer je best een zogenaamd warm-zakelijk gesprek. Toon je bezorgdheid en ondersteun de medewerker, maar bespreek ook de impact op het team en de organisatie. Veel bedrijven doen dit niet of enkel bij uitzondering, terwijl je het beter structureel inbouwt.
Alimento: En wat als een medewerker langdurig afwezig is?
Rik: Ook dan moet je een duidelijke procedure hebben om de connectie te behouden. Leg vast wie, wat, wanneer en hoe er contact wordt gehouden. Door als leidinggevende geregeld te vragen hoe het gaat, zorg je ervoor dat medewerkers sneller terugkeren – zonder druk uit te oefenen. Je laat ze voelen dat ze belangrijk zijn en gemist worden. Durf ook een gesprek te voeren over hun inzetbaarheid op korte of lange termijn. Zo kun je samen bekijken of progressieve werkhervatting of een aangepaste job mogelijk is.
“Leg duidelijke procedures in een ziekteflow vast om de connectie te behouden.” - Rik Loenders
Met een positieve bril
Alimento: Wat doen veel bedrijven verkeerd in hun aanpak van ziekteverzuim?
Rik: Vaak overheerst wantrouwen: bedrijven kijken negatief naar afwezigheid en schakelen snel een controlearts in. Wij pleiten juist voor een positieve en warme aanpak, die al begint bij de mensen die wél aanwezig zijn. Leidinggevenden zouden elke week minstens één informeel gesprek moeten hebben met elk teamlid om te horen hoe het gaat. Zo merken ze ook sneller wanneer er iets schuurt.
Alimento: Een positief aanwezigheidsbeleid dus, met de leidinggevenden als spilfiguur.
Rik: Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat directe leidinggevenden een cruciale rol spelen. Ze hebben niet alleen impact op het ziekteverzuim, maar ook op de motivatie, betrokkenheid en retentie van medewerkers. Ze moeten een klimaat scheppen waarin dingen bespreekbaar zijn en waar er wordt geluisterd.
“Leidinggevenden missen vaak de nodige people skills.” - Rik Loenders
Alimento: Een extra rol dus voor de leidinggevenden.
Rik: Klopt, en daar is nog veel werk aan. Zeker in de voedingssector worden leidinggevenden vaak gekozen om hun technische kennis of ervaring, niet om hun people skills. Neem nu iemand die komt werken met rugpijn: als de ploegchef zegt: “Doe niet flauw, begin maar, het is druk genoeg”, dan blijft die medewerker de volgende keer waarschijnlijk gewoon thuis.
Werkgroep zorgt voor draagvlak
Alimento: Biscuiterie Thijs klopte bij jullie aan voor advies. Wat was de aanleiding?
Rik: Men kampte er vooral met kort verzuim. We stelden een werkgroep samen en hielden vier workshops met mensen uit alle lagen van het bedrijf. Samen bespraken en bepaalden we wat er moest gebeuren. Door iedereen te betrekken en samen een beleid en acties uit te tekenen, creëer je draagvlak.
Alimento: Wat hielden die acties bij Biscuiterie Thijs in?
Rik: We werkten bijvoorbeeld een duidelijke flow uit voor de zieke medewerker: wie voert welke gesprekken, van ziekmelding tot terugkeer. Daarnaast gaven we trainingen aan leidinggevenden en willen we die positieve, ondersteunende cultuur verder verankeren in het bedrijf.
Alimento: De acties die uit zo’n werkgroep voortvloeien zijn altijd bedrijfsspecifiek.
Rik: Ja, de methodiek is dezelfde, maar de uitkomsten verschillen vaak. Zo komen soms ook ergonomische problemen aan het licht. Een top-down aanpak werkt bijna nooit en wekt vaak weerstand op. We betrekken altijd minstens één iemand van de vakbond in de werkgroep en stellen ons rapport ook voor aan het CPBW.
“Elke euro die je investeert, levert je 4 tot 8 euro op.” - Rik Loenders
De ROI van een aanwezigheidsbeleid
Alimento: Welke resultaten zien jullie bij bedrijven waar je een aanwezigheidsbeleid uitrolt?
Rik: Door een geïntegreerde aanpak daalt het korte en middellange verzuim gemiddeld met 20%. Ziekteverzuim kost bedrijven handenvol geld, dus de return on investment van een goed beleid en een doorgedreven implementatie is groot: elke euro die je investeert, levert je 4 tot 8 euro op.
Terug aan de slag na lange afwezigheid?
Pak het slim aan en voorkom herval. Alimento biedt een tussenkomst van 2.500 euro om een expert in te schakelen die je bedrijf en je medewerkers helpt met een positief aanwezigheidsbeleid.
